Rekrutacja i studia | Polska vs. Stany Zjednoczone | część I

Podczas mojego pobytu w Polsce często dyskutowałem z moimi znajomymi na temat systemu edukacji w Polsce, o jego plusach i minusach. Zaletą tego, że miałem okazję studiować w Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych jest to, iż mam porównanie i wyraźniej widzę jakie błędy popełniane są u nas w kraju. Nie bez powodu nasze uczelnie otwierają czwartą setkę najlepszych uczelni na świecie, a te na zachodzie czy w USA są w Top 50. Wiele osób pytało mnie również jak się odnajduje wśród studentów, jaki jest poziom, jak "ciężko" mi jest? Postanowiłem więc, że opiszę nieco moje spostrzeżenia na temat różnic w rekrutacji i w samym studiowaniu w Polsce i w Stanach Zjednoczonych.

Kiedy rozważa się składanie aplikacji na najbardziej prestiżowe uczelnie na świecie to zawsze pojawia się to pytanie w głowie: czy ja się tam nadaje, czy moje osiągnięcie w ogóle coś tam znaczą? Pamiętam, jak dziś, jak wahałem się przez tygodnie czy jest w ogóle sens inwestowania pieniędzy w egzaminy, aplikacje itp. Nieraz byłem za aplikowaniem, a były dni kiedy kompletnie brakowało mi wiary w siebie. Na Columbia University wskaźnik przyjęć na studia to 4.8%. Selekcja jest naprawdę ostra i dostają się tylko najlepsi, ale to nie znaczy, że wszyscy są geniuszami w swoich dziedzinach. Na uczelni jest 31 tysięcy studentów i nie ma takiej możliwości, żeby wszyscy byli prymusami. Za to, na pewno, są osobami ambitnymi i o szerokich zainteresowaniach. W Polsce przy rekrutacji na studia poza wynikami z matury nie liczy się prawie nic innego. To, że w liceum poza szkołą ktoś rozwijał się w sporcie czy grał na instrumencie, czy pracował społecznie, czy nawet założył własną firmę, nie ma u nas żadnego znaczenia. I to, czy w ogóle mamy jakikolwiek pomysł na to, po co chcemy iść na wybraną uczelnię, też nie ma znaczenia. 

Popatrzmy teraz na tzw. "ludzi sukcesu". Rzadko kiedy mamy do czynienia z osobą, która jest geniuszem w swojej dziedzinie. Oczywiście jest to osoba bardzo mądra, inteligenta, ale też dodatkowo mega ambitna, zdecydowana, pewna siebie i dążąca do celu. I takich ludzi powinniśmy szukać i rekrutować na studia wyższe. U mnie na I roku studiów mieliśmy studentów ze 100% wynikami z matur, którzy nie mogli przejść na drugi semestr. A z drugiej strony mieliśmy studentów ze średnimi wynikami, którzy sobie bardzo dobrze radzili. Nasuwa się więc wniosek, iż sama wiedza nie decyduje o tym, kto będzie dobrym studentem.

W Polsce mamy ponad milion trzysta tysięcy studentów (!). 99% z nich pójdzie szukać pracy na rynku, gdzie poza wiedzą, trzeba też umiejętności miękkich, komunikacji, pracy w stresie, wielozadaniowości. Trzeba być po prostu "ogarniętym".  Ten 1 % zostanie na uczelni, i to właśnie powinni być ci studenci, którzy są geniuszami w swoich dziedzinach. 

Wspomniane 99% procent studentów w czasie studiów powinno mieć wszystko dostępne po to, aby móc dalej się rozwijać. Powinno mieć czas na zajęcia dodatkowe, na koła naukowe, na swój własny rozwój. Bo student, który ma 35h zajęć tygodniowo, od godziny 7 rano do 21 wieczorem, poza nauką nie ma na nic czasu. Uprawianie sportu w czasie studiów jest heroizmem, a nie przyjemnością i spełnianiem się. A to sport właśnie wyrabia u człowieka zawziętość, zdrową rywalizację, konsekwencję, wytrwałość itd.

I tutaj dochodzimy do momentu, w którym mogę wyjaśnić, jak to wygląda w Stanach i dlaczego powinniśmy z tego czerpać garściami. No to jak to w końcu jest tam w 'ju-es-ej'?

Zacznijmy od rekrutacji, gdzie za zadanie mamy napisać esej na temat "po co właściwie chcesz iść do nas na uczelnię". Wydaje się błahym pytaniem, ale jednak zmusza do przemyślenia swoich planów życiowych już na fazie wstępnej. Należy przecież coś sensownego napisać, co nie? Co chciałbyś osiągnąć poprzez studiowanie na uczelni X. Jakie masz plany po? Oczywiście, nie musi się to wszystko tak potoczyć jak napisałeś/aś, ale daje to już jakiś punkt odniesienia. Gwarantuje, że taki wymóg napisania eseju ograniczyłby liczbę aplikujących o kilkanaście procent. Ile to macie/mieliście znajomych, co na pytanie "co będziesz robił po studiach, lub, po co idziesz na te studia?", odpowiadają "nie wiem"? Nie wiedzieli, bo idąc na uczelnię nawet nie pomyśleli dobrze nad tym co chcą robić, a poszli "bo wszyscy idą".

Jak już dostaliśmy się na studia to czeka nas konfrontacja z planem zajęć. Liczba godzin dochodzi do 35h w tygodniu, porozbijanych "okienkami". Wychodzi na to, iż na uczelni spędzamy cały dzień, od godziny 7 do 21. Dla przykładu podaje poniżej plan zajęć z tego roku akademickiego. Studenci studiów magisterskich o specjalizacji Konstrukcje Betonowe mają w czwartki na 7 i mają 12 zajęć(!) z rzędu. Z uczelni wychodzą po 14(!) godzinach z mózgiem tak sfilcowanym, że trzeba dzwonić po rodziców, bo już nie wiedzą jak do domu trafić... :) Oczywiście przesadzam, ale jak można przyswajać wiedzę w taki sposób? Jak można się odpowiednio przygotować do każdych zajęć? Kiedy odrobić pracę domową? Kiedy zrobić "cokolwiek" innego? Pytania pozostawiam bez odpowiedzi..

Tak wiem, że inne grupy mają w tym czasie więcej wolnego, ale za to inne dni wyglądają podobnie.

Na Columbii jedne zajęcia trwają 3 godziny i często są powadzone przez więcej niż jednego prowadzącego. Najwcześniej przychodzi się na 8.30 (I stopień) i 10.00 (II stopień), a liczba zajęć wynosi ok. 20h tygodniowo.  Dużo czasu pozostaje na pracę własną, naukę i rozwijanie swoich pomysłów. Projekty i prace grupowe nie mają sztywno ustawionej tematyki, schematu czy wymagań. Liczy się kreatywność. Tak samo miałem z tematem mojej pracy magisterskiej. Nigdzie nie wisiała lista z tematami pracy. Wszystko należy samemu zrobić (z lekką pomocą promotora) i o tym jak trudne jest to zadanie przekonałem się na własnej skórze w tym roku. W Stanach dużo większa jest swoboda w nauce, ale też tylko i wyłącznie od Ciebie zależy ile się nauczysz. 

Podam przykład. Pisanie esejów czy referatów na jakikolwiek temat na politechnikach należy do rzadkości. W czasie inżynierki napisałem ich może z pięć łącznie. W czasie jednego roku na Columbii napisałem ich ok. 15. Każdy teki esej wymaga pójścia do biblioteki, spędzenia paru godzin na zgłębieniu wiedzy na dany temat i na końcu napisaniu o tym pracy. W czasie research'u dowiadujemy się 3x tyle ile tak naprawdę mamy do napisania w naszej pracy. Ale co przeczytane to nasze :). Z początku niechętnie podchodziłem do pisania esejów, ale zobaczyłem po czasie, jak efektywna jest to nauka.

Zapraszam do dyskusji w komentarzach.

Koniec części I.